สมัชชาคนจนเดินถึงรัฐสภา ยื่นข้อเสนอ “รัฐธรรมนูญคนจน” ชี้ถึงเวลาปฏิรูปโครงสร้างอำนาจเพื่อประชาชน

55 11 Dec 2025

สมัชชาคนจนเดินถึงรัฐสภา ยื่นข้อเสนอ “รัฐธรรมนูญคนจน” ชี้ถึงเวลาปฏิรูปโครงสร้างอำนาจเพื่อประชาชน

 

วันที่ 9 ธันวาคม 2568 หลังจากร่วมเดินเท้าในกิจกรรม “เดิน เปลี่ยน อนาคต - Walk to the Future” มากว่า 4 วัน ขบวนสมัชชาคนจนจากหลายชุมชนทั่วประเทศได้เดินทางถึง ลานประชาชน สัปปายะสภาสถาน (รัฐสภา) เพื่อแถลงข้อเสนอ “รัฐธรรมนูญคนจน” เรียกร้องให้การร่างรัฐธรรมนูญใหม่ต้องเป็นกระบวนการของประชาชนและตอบโจทย์ความทุกข์ร้อนของคนจนอย่างแท้จริง

 

สมัชชาคนจนระบุว่า ตั้งแต่การรัฐประหารปี 2557 ประเทศถูกขับเคลื่อนด้วยโครงสร้างอำนาจแบบรวมศูนย์ ผ่านรัฐราชการที่แข็งตัวและไม่รับฟังประชาชน โดยเฉพาะการออกกฎหมายด้านที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม เช่น พ.ร.บ.คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ, พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ, พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า, พ.ร.บ.ทรัพยากรน้ำ, พ.ร.บ.แร่, พ.ร.บ.ที่ราชพัสดุ เป็นต้น
กฎหมายเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นกำแพงกดทับชีวิตคนจน ทำให้ชุมชนท้องถิ่นเสียสิทธิในการใช้ที่ดิน การทำกิน และการจัดการทรัพยากรของตนเอง ขณะที่ผู้ได้รับผลกระทบกลับไม่สามารถลืมตาอ้าปากหรือมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายได้

สมัชชาคนจนยืนยันว่า หากประเทศจะเดินไปข้างหน้าอย่างเป็นธรรม ต้องเริ่มจาก รัฐธรรมนูญใหม่ที่ประชาชนเป็นเจ้าของ และปกป้องสิทธิของผู้คนทุกกลุ่ม โดยมีข้อเสนอหลักดังนี้

1. เขียนรัฐธรรมนูญใหม่ทั้งฉบับ โดยสภาร่างรัฐธรรมนูญที่มาจากการเลือกตั้ง
2. ยึดความมั่นคงของประชาชนเหนือความมั่นคงของรัฐ
3. เคารพความหลากหลายทางเพศ ชาติพันธุ์ วัฒนธรรม และความเชื่อ
4. รับรองอำนาจอธิปไตยของประชาชน พร้อมกลไกป้องกันรัฐประหารและไม่ให้ผู้ก่อการรัฐประหารลอยนวล
5. กระจายอำนาจสู่ประชาชนและชุมชน โดยเฉพาะสิทธิในการจัดการที่ดินและทรัพยากร
6. รับรองสิทธิคนจนและสิทธิเสรีภาพพื้นฐาน รวมถึงสิทธิเกษตรกร แรงงาน ชุมชน สิ่งแวดล้อม และสิทธิของธรรมชาติ
7. ตัวอย่างสาระสำคัญในรัฐธรรมนูญคนจน ได้แก่

• • สิทธิเกษตรกร อธิปไตยทางอาหาร การสนับสนุนเกษตรนิเวศ ราคาที่เป็นธรรม การปกป้องจากการค้าไม่เป็นธรรม และการนำปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิของเกษตรกรมาใช้
  • สิทธิในที่ดินและการปฏิรูปที่ดิน ทำให้เสร็จภายใน 10 ปี จำกัดการถือครอง กระจายที่ดินอย่างเป็นธรรม และรับรองสิทธิชนเผ่าพื้นเมือง
  • สิทธิด้านสิ่งแวดล้อม เข้าถึงข้อมูลโครงการพัฒนา มีส่วนร่วมในการตัดสินใจ และได้รับการเยียวยาเมื่อเกิดผลกระทบ
  • การกระจายอำนาจ ให้ท้องถิ่นมีอิสระจัดการตนเอง ดูแลทรัพยากรและความหลากหลายทางชีวภาพโดยยึดสิทธิชุมชน
  • สันติภาพชายแดนใต้ เร่งกระบวนการสันติภาพแบบมีส่วนร่วม ให้แล้วเสร็จภายใน 6 ปี โดยใช้การเมืองนำการทหาร

 

ผู้เข้าร่วมกิจกรรมต่างย้ำว่า “รัฐธรรมนูญไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่เป็นกติกาชีวิตประจำวันที่กำหนดความอยู่รอดของผู้คน โดยเฉพาะคนจนที่มักได้รับผลกระทบจากนโยบายรัฐมากที่สุด การเดินเท้าครั้งนี้จึงเป็นสัญลักษณ์ของพลังประชาชนที่ต้องการการเมืองที่เห็นหัวคนเล็กคนน้อยอย่างแท้จริง”

สมัชชาคนจนเรียกร้องให้รัฐสภา พรรคการเมือง และสังคมไทยรับฟังข้อเสนอของประชาชนจากภาคสนาม เพื่อร่วมกันสร้างรัฐธรรมนูญใหม่ที่เป็นของทุกคน ไม่ใช่เพียงของชนชั้นนำหรือกลไกอำนาจใดอำนาจหนึ่ง

 

 

รับฟังแถลงการณ์ได้ที่ Facebook สมัชชาคนจน Assembly of the Poor