การสร้างวัฒนธรรมในการแค้มปิ้ง ( จากไร่ทวนลม สู่ ทมอโรย )

1126 30 Nov 2023

เมื่อวานผมดูภาพคลิปการทะลุมบอนตีกันในงานช้างสุรินทร์ ซึ่งเป็นแบบนี้ทุกปี สำหรับผมแล้ว งานช้างแฟร์ เป็นงานประเพณีทางอำนาจ เป็นเครื่องมือสร้างรัฐชาติ เป็นวัฒนธรรมของราชการ ไม่ใช่ วัฒนธรรมของชาวบ้าน แม้ว่าจะมี กระทรวงวัฒนธรรมเข้ามา แสดงบทบาทก็ตาม แต่เป็น ประเพณีประดิษฐ์ที่ไร้ราก จับแพะชนแกะ อุปโลกน์ ขึ้นมาแล้วครอบลงไปในความเชื่อชาวบ้าน เป็นงานที่ทุ่มทุนและทุ่มเท มหาศาล ชาวบ้านจริงๆ ได้ประโยชน์น้อยมาก งานแบบนี้ ถ้าราชการไม่ลงแรง ออกคำสั่ง ไปทุกหน่วยงาน ก็ ไม่มีทางเกิด ครับ

งานราชการมี แต่งานชาวบ้าน ไม่มี นี่คือ คำถามของผม ทำไม รัฐ ไม่อนุญาตหรือ ไม่สนับสนุนให้ ชาวบ้านได้ รื่นเริง อย่างหลากหลาย นอกเสียจากงาน บุญประเพณีทางศาสนากับเทศกาลสากล หรือที่รัฐกำหนด

ชีวิตเราชาวบ้าน คือมีหน้าที่แค่ เพาะปลูก ขาย และเพาะปลูก อีก เป็นแบบนี้ทุกๆ ปี และเราเอง ก็ก้มหน้าก้มตาทำ ใครพอมีทุนทรัพย์ มีผืนดินกว้าง มีผลผลิตมากก็อาจจะพอมีกำลังพาครอบครัวออกไป ท่องเที่ยว นอกนั้น ส่วนมากคนที่มีรายได้ประจำมีเงินเดือน จึงมีชีวิตกับคำว่า พักผ่อน

สังคมที่เข้มแข็งได้ คนในสังคมก็ต้องรู้จักทบทวน ออกแบบ ประดิษฐ์สร้างเทศกาล หรือ ประเพณีให้กับวิถีชีวิตตัวเอง ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ ปฏิบัติต่อกันต่องานอย่างเคร่งครัด มีวินัย มีความเคารพ มีความร่วมไม้ร่วมมือ มีความเชื่อร่วมกัน บางคนอาจจะเรียกว่า วิถีประชา หรือ วิถีชาวบ้าน สิ่งนี้มากกว่าที่ผมอยากเรียกว่า วัฒนธรรม

ก่อนนี้ย้อนไปสัก 10 กว่าปี ผมได้ประดิษฐ์สร้าง งานแค้มปิ้งไร่ทวนลม ในยุคแรกๆ เลยคือ ใครมีอะไรเอามา มาช่วยกันทำ มาช่วยกันกิน ทุกคนเท่าเทียม ไม่มีใครมานั่งชี้นิ้วคอยกิน และผมกำชับอย่างหนักกับ เพื่อน พี่น้อง ที่เป็นข้าราชการ ว่าทถ้ามางานนี้ ให้ถอดชุด ถอดโขนออก เป็นสามัญชน คนธรรมดา นั่งด้วยกัน กินด้วยกัน มี่เจ้านาย!!

ผมไม่อยากเห็นภาพ ใครบางคนมานั่งแอ็คท่า วางอำนาจ หรือ ทำเสียงดังข่ม เบ่ง งานแค้มปิ้งไร่ทวนลม ความสนุก ไม่ได้อยู่ที่คืนค่ำอันรื่นเริง แต่สนุกที่การเตรียมงาน การช่วยกัน คนโน้นหุงข้าว คนนั้นถอนขนไก่ ต้มปลา ย่างหมู เล่นดนตรี และ รินเสิร์ฟ แบ่งกัน บ้างก็ไปหาฟืน ลงเรือหาปลา เก็บผัก วางเบ็ด ยามเช้ารุ่งขึ้นก็ ใครตื่นก่อนก็มาต้มน้ำ ชงกาแฟ ต้มข้าวต้ม ปิ้งข้าวจี่ เผาข้าวหลาม และ บางใครก็ ถอน พร้อมเสียงเพลง ขับขานกันต่อ ทุกปีเราจึงประทับใจ ทำสัญญาใจกันว่าปีหน้าจะมาอีก จะชวนมาเพิ่ม จะพาครอบครัวมา เพราะงานของเราปลอดภัย ที่สำคัญ อบอุ่นมาก

ต่อมางานาก็ขยับขยายเป็นเทศกาลดนตรี และเพิ่มวัน เพิ่มคืนเพื่อให้เพื่อนที่เดินทางไกล มาเที่ยว มาร่วมงานได้พักผ่อน ได้เสพสุข ให้นานวัน คุ้มค่ากับการขับรถมาไกล เพราะบางคนมาไกลจากปักษ์ใต้ หรือ ภาคเหนือ ที่สำคัญ เป็นหัวใจของงานที่ผม พยายาม ประดิษฐ์สร้างให้เป็นประเพณี นอกจากความอบอุ่น การร่วมแรงร่วมใจแล้ว คือการ ทักทาย จับมือ แนะนำตัว ใครชื่ออะไร มีอาชีพอะไร ทำให้เราสนุกสนาน ได้เพื่อนใหม่ หลายคนมีความรักจากงานนี้ การทักทาย จับมือ ทำให้เรารู้ว่า คนที่เรานั่งล้างผักด้วย บางคน เป็นทนาย บางคนทำชิปปิ้ง ส่งออก บางคนเป็นเกษตรกร ครู ตำรวจ อบต. ฯลฯ ทำให้เราได้ไถ่ถาม รับฟัง ชีวิต สังคม และมุมมองต่างๆ ต่อบ้าน ต่อเมือง ต่อชีวิตกันและกัน

การพักผ่อน คือ ห้วงยามสำคัญของการมี ชีวิต การพักผ่อนไม่ใช่เรื่องส่วนบุคคล ส่วนตัว เป็นชีวิตแบบปัจเจก แต่ควรเป็นชีวิตร่วมกันของคนบนผืนแผ่นดินนี้ หรือ บนโลกใบนี้ และการสร้างวัฒนธรรม คือ การสร้างแนวปฏิบัติ ต่อกัน ต่องาน นี่สิ คือ คยามเจริญรุ่งเรืองของสังคม ไม่ใช่ พอมีงานที ก็ตระเตรียมกำลัง เจ้าหน้าที่ ทหาร ตำรวจบ อป.พร. อส. เต็มกำลัง ยังกะจะออกศึก คนเหล่านี้ก็มีคนรัก มีครอบครัว เหนื่อย และอยากรื่นเริง เสพสุขพอๆ กะคนอื่นๆ ดังนั้น การสร้างวัฒนธรรม คือ กระบวนการสร้างสำนึก ตระหนักและศรัทธาในสิ่งที่ตัวเองร่วม ไม่ใช่ เอาปืนผาหน้าไม้ มารับกัน!!

2 ธค.นี้ ณ ล้านแค้มปิ้ง ริมผาทมอโรย มาร่วมกัน สนุกสนาน มาร่วมกันสร้างความสุข ความประทับใจ  มาสร้างสิ่งที่เรียกว่า วัฒนธรรม อันรื่นเริงของเราด้วยกัน ครับ