2 ทศวรรษ ไทยเอ็นจีโอ   ตอนที่ 8  “มึงสร้าง กูเผา”  ประสบการณ์ความพ่ายแพ้ครั้งแรก   กรณีท่อก๊าซไทย-มาเลย์

4365 27 May 2020

  “มึงสร้าง กูเผา”  ประสบการณ์ความพ่ายแพ้ครั้งแรก   กรณีท่อก๊าซไทย-มาเลย์

การทำงานเอ็นจีโอในวัยหนุ่มนั้น  ก็มีข้อดีหลายอย่าง อย่างแรกเลย คือ อึด ทรหดมาก ในการลงไปลุยกับงาน แบบหามรุ่งหามค่ำ ประชุม จัดขบวน วางแผน วางยุทธศาสตร์ การต่อสู้ ช่วงชิงพื้นที่สื่อ สดสวยด้วยอุดมคติที่แสนงดงาม ประมาณว่า เมื่อฟ้าสีทองผ่องอำไพ ประชาชนจะเป็นใหญ่ในแผ่นดิน หรือ ประมาณว่า มีแสงดาว แห่งศรัทธา ยิ่งถ้าคนหนุ่ม มาเจอคนหนุ่มที่อุดมการณ์เดียวกัน มันลำพองหัวใจเหมือนมีทัพใหญ่มหึมา

สถานการณ์คุร้อนทางใต้ ปะทุระเบิดเกือบทุกที่ ขยับมาจับมือกัน เสริมขบวน สร้างรูปแบบการเคลื่อนไหว ทั้งมีสีสันและรุกหนัก ต่อนโยบายรัฐและแผนพัฒนาประเทศ ที่พยายามจะพลิกเปลี่ยนไปในทิศทางอุตสาหกรรม ยิ่งในขณะนั้นเรามีรัฐบาลที่เข้มแข็ง มีเสถียรภาพมาก มีฝีมือในการบริหารจัดการ ทั้งเสียงในสภาและกลไกราชการ ก็ยิ่งปลุกพลังทั้งขบวนการประชาชนภาคใต้และขบวนงานพัฒนาทั่วประเทศ  นักวิชาการ ศิลปิน และสื่อมวลชน รวมไปถึงองค์กรด้านสิทธิมนุษยชน ทั้งในไทยและสหประชาชาติ ที่ยืนเคียงข้างชาวบ้านจะนะ ต่างออกมาสมทบ แสดงพลัง ปลุกเร้า ปลุกกระแสสังคมไทยให้ตื่นขึ้น

รัฐไทยก็เหมือนรัฐอื่นๆ ที่ต้องเดินตามทิศทางโลกสมัยใหม่ ที่นำโดยประเทศผู้นำทางการค้าและอุตสาหกรรม เป็นวิสัยทัศน์ทิศทางเดียว ที่เราเรียกกันว่า ความเจริญ หรือ การพัฒนา ในขณะที่ผลประโยชน์ส่วนใหญ่กลับกระจุกอยู่ในมือคนไม่กี่กลุ่ม ที่คุมอำนาจเศรษฐกิจไทย และเศรษฐกิจโลก ยิ่งการตัดสินใจที่ฉับไวถูกทิศทาง ยิ่งมีผลต่อทิศทางเศรษฐกิจก็ยิ่งผลักดันให้รัฐ และรัฐบาลกำหนดแผน ยุทธศาสตร์ และสร้างพื้นที่ ให้ตอบสนองโอกาสเติบโต ไปข้างหน้า โดยเฉพาะยุทธศาสตร์เรื่องพลังงาน และ การหาประโยชน์บนพื้นที่ทับซ้อน ทางทะเล ระหว่างไทย-มาเลเซีย
 

ถึงอย่างนั้น รัฐไทย เป็นรัฐประชาธิปไตย มีกฎหมายคุ้มครองสิทธิ เสรีภาพ และการมีส่วนร่วมของประชาชน  มีการพัฒนาละเลยการให้ความสำคัญเรื่องการมีส่วนร่วมของประชาชน ก็ยิ่งทำให้ประชาชน ลุกขึ้นเผชิญ ต่อต้าน การทำงานของรัฐและรัฐบาล

อุดมการณ์ของคนทำงานพัฒนา คือ ต่อสู้เคียงข้างชาวบ้าน คนเล็กคนน้อย ต่อสู้กับความไม่ยุติธรรม การต่อเคลื่อนไหวของพี่น้องชาวบ้านอำเภอจะนะ ที่คัดค้านโครงการท่อก๊าซไทย-มาเลย์ จึงเสมือนเป็นสงครามตัวแทนระหว่าง รัฐ+กลุ่มทุนและโลกสมัยใหม่ (ที่เรียกร้องการพัฒนาเชิงอุตสาหกรรม )  กับ ขบวนการประชาชน ฝ่ายรักธรรมชาติและฝ่ายสนับสนุนประชาธิปไตย

บวกรวมกับรากลึกทางวัฒนธรรมนักเลงปักษ์ใต้ การปะทะเผชิญในศึกนั้น ฝ่ายนำฟากขบวนประชาชนส่งกระสุนวาทกรรมใหญ่คือ “มึงสร้าง กูเผา” เมื่อต่างฝ่ายต่างไม่ยอม การเคลื่อนไหวเดินขบวน รุก กดดันและ “ยิก”  ก็เกิดขึ้น เพื่อให้ยกเลิกโครงการและแผนพัฒนา ภาคใต้ ฉบับนี้ ภาคประชาชนชูนำด้วยขบวนธงแดงในขณะที่รัฐ มีกองกำลัง อาวุธและกฎหมาย ตอบโต้!!

คนทำงานวัยหนุ่มในสถานการณ์เช่นนี้ การปะทะเผชิญและได้ยืนเคียงข้างชาวบ้าน มันทำให้หัวใจลำพอง หลังจากเหตุการณ์วันนั้น แกนนำชาวบ้านไม่น้อย ทยอยถูกฟ้องข้อหาหนัก ชีวิตลำบากต้องขึ้นลงโรงพัก ศาล ตามมาอีกหลายปี แม้ว่า ถึงสุดท้ายแล้วชาวบ้านจะถูกยกฟ้อง แต่ความปวดร้าวนั้น มิอาจลบเลือน พร้อมบทเรียนสำคัญ ว่า “กู ไม่อาจจะเผาได้” 

นั่นเป็นครั้งแรกที่ คนหนุ่มอย่างเรา เข้าใจคำว่า “ความพ่ายแพ้” ทั้ง เจ็บปวดระอุ คั่ง และ เดือดดาล แต่ต้องเก็บ และกดลงไปในทรวงอก บ่ายหน้าทำงานมุมอื่น ความเศร้าความสิ้นหวังคลี่คลุมท้องฟ้าไปทั่ว  และเมื่อท่อก๊าซไทย-มาเลย์ เริ่มดำเนินการ ผมคนหนึ่ง ไม่ไปที่นั่นอีกเลย.....