เกษตรพันธะ สัญญา.... ( Contact farming)

1420 08 Jul 2023

ผมเขียนเรื่องพวกนี้ 2-3 ปี ครั้งเพื่อเตือนทั้งตัวเองและเพื่อนพี่น้องเกษตรกร เกษตรพันธะสัญญา เป็นเกษตรที่มีการตกลงกันระหว่างผู้ผลิตเพาะปลูก หรือ เกษตรกร กับ ผู้รับซื้อ ผู้จำหน่ายปัจจัยการผลิต ( ปุ๋ย ยา อาหาร พันธุ์พืชพันธุ์สัตว์ ) โดยรูปแบบควรจะดี แต่เหตุการณ์ กลับไม่เป็นเช่นนั้น อาทิ มีการตีความสัญญาใหม่ มีการหาช่องทางทำให้สัญญานั้น ไม่ครบเงื่อนไข ไม่ตรงตามสัญญา อาทิ ไก่ ปลา ไม่ได้ขนาด ความสะอาดโรงเรือนไม่ได้มาตรฐาน ฯลฯ ราคาจึงเปลี่ยน ไม่เป็นไปตาม ข้อตกลง เป็นต้น

เกษตรพันธะสัญญาสำคัญมากสำหรับ ผู้ประกอบการ เพราะนั่นคือหลักประกันว่า ธุรกิจของเราจะมีวัตถุดิบมาทำ มารักษาตลาด ทำให้มีหลักประกัน ทำให้นักลงทุน เชื่อมั่น แหล่งทุนเชื่อมั่น ทำให้ธุรกิจปลอดภัย ไม่สะดุด พนักงานมีงานทำ  นี่เป็นสาเหตุหนึ่ง ที่ทำให้ กลุ่มทุนผู้รับซื้อจึงต้องวางแผน ขยายลูกไร่ลูกสวน เผื่อไว้ ให้เพียงพอ หรือ สำรอง ไปทั่ว ไม่นับรวมพวกอาศัย กระแสนี้ไป ยุยงส่งเสริมเพื่อขายเมล็ดพันธุ์ ปัจจัยการผลิต หรือ หลอกให้ชาวบ้าน หมดเนื้อหมดตัว ติดสัญญา และเป็นหนี้!!

ปัญหา คือ ตลาด ไม่ได้มีความเสถียรภาพ ตลาดขึ้นกับกระแส ขึ้นกับความเฟื่องฟูของเศรษฐกิจ และองค์กรธุรกิจ ที่มักเข้ามาหาชาวบ้าน ด้วยภาพลักษณ์ หรูหรา บริษัทใหญ่โต กำไรมหาศาล ทำกับบริษัทแล้วจะมั่นคง ฯลฯ ในความเป็นจริง อาจจะพึ่งก่อตั้ง หรือ มีทุนจำกัด หรือ ง่อนแง่น ( ไม่มีใครรู้ได้ ) แต่ พืช หรือ สัตว์ บางชนิด ใช้เวลาเติบโตให้ผลผลิต ก็ต้อง เอาความมั่นใจมาขายกันก่อน ให้ภาพ ข้อมูล ทำให้เกษตรกรเชื่อมีความหวังและร่วมลงทุน ลงแรง อันนี้ไม่นับ พวกมาหลอก ขายพันธุ์ เหมือนพวกไผ่กิมซุง ต้นตะกู่ เลี้ยงแพะ โกโก้  ฯลฯ ที่รัฐ หรือ ราชการเอง ก็โง่เขลา ไปเอามาผลักดัน ส่งเสริม หลอกหรือ ทำร้ายชาวบ้าน !!

 

พอเกิดเหตุการณ์ไม่เป็นไปตามแผน ก็ปิดบริษัทหนี !!   ชาวบ้านก็หมดเนื้อหมดตัว ไม่รู้จะไปตาม ไปฟ้อง ไปเรียกเอาคืนจากใคร นี่คือ ชีวิตชาวบ้านเกษตร ณ ปัจจุบันนี้ และเป็นมาหลาย 10 ปี

 

ผมก็เคยเป็นเหยื่อ อาทิ ต้นตะกู่  และ หม่อน หรือ Mulberry หม่อน นี่เกิดจากความโลภ ความตาโต โลละ 200 !!  คิดแต่ย่า รวยแล้ว มีเงินเลี้ยงดูครอบครัว สุขสบายเสียที ผลก็คือ ไม่มีตลาดจริงๆ เป็นแค่ภาพลวงตา จากการปั่นกระแสขายกิ่งพันธุ์ และ กลุ่มทำสินค้าออแกนิก ไม่กี่คน ที่วางราคาผลผลิตไว้สูงๆ เพื่อจูงใจชาวบ้าน แต่ตัวเอง ไม่ได้รับซื้อจริงๆ จังๆ

 

ตามที่จริง ตามแผนการผลิตของ De Simone ณ ปีนี้ ผมต้องมี ผลหม่อนอย่างต่ำ 1-2 ตัน ( 1000-2000 กก.) เพื่อขยายปริมาณการหมัก แต่ สถานการณ์การเมือง ง่อนแง่น ไร้อนาคต ผู้บริหารประเทศ ไร้น้ำยา และ สถานการณ์ สุราชุมชน นั้นมืดมน  จากการครองตลาดของทุนผูกขาด ไม่มีใครกล้า ตัดสินใจ ขยายพื้นที่เพาะปลูก หรือเพิ่มลูกไร่ลูกสวน และแน่นอน ผมไม่ทำ “สัญญาทาส” หลอกเกษตรกร เหมือนตัวเอง

วันนี้ ต่อให้พรรคก้าวไกล ไฟเขียว และได้เป็นรัฐบาลจริงๆ อานิสงส์ ก็ยังไม่ก่อผลทันที เพราะวัตถุดิบยังไม่พร้อม เกษตรกรบ้านเราหนีตายไปเลี้ยงวัว กับปลูกทุเรียนกันค่อนประเทศ ที่เหลือก็ยางพารากับอ้อย มันสำปะหลัง ที่ครอบครองที่ดินเกษตรกร เราอยู่กับการเมืองที่ไร้ทิศทาง สัญญาทาส จึงเกิดขึ้นไปทั่ว ถ้าวันนี้ การเมืองนิ่ง มีเห็นอนาคต และจับมือกัน แหล่งทุน ผู้ประกอบการและเกษตรกร รัฐเข้ามาดูสัญญาให้ และวางแผนระยะยาว เพราะการเพาะปลูกใช้เวลา การเปลี่ยนแปลงขยับขยายขนาดเศรษฐกิจภาคเกษตรก็มีทางออก ร่วมกัน

 โดย อัฎธิชัย ศิริเทศ