สงคราม คือผลพวงของความคิดความเชื่อด้านชั่วร้ายของมนุษย์

1562 31 Oct 2023

ชีวิตวัยหนึ่งของผม เคยมุ่งมั่นมากเกี่ยวกับการปลุก สร้าง ความคิด ทางการเมืองให้กับคนหนุ่มสาว เครื่องมือเราใช้คือ เรื่องราวการต้อสู้ในประวัติศาสตร์ อาทิ เหตุการณ์เดือนตุลา และ ความจริงต่างๆในสังคม ที่อยุติธรรม ใส่มุมมอง บทกวี บทเพลง ( เพื่อชีวิต) และหนังสือวรรณกรรมต่างๆ เพื่อให้เกิด 2 สิ่ง ในความคิดคนหนุ่มสาว คือ สำนึก และ  ความศรัทธา ( เชื่อมั่น) แต่การมีชีวิตอุทิศตน เพื่อมวลชน

 หลังจากผมทำงาน NGOs ได้สักระยะหนึ่ง ความคิดแบบนั้นก็เปลี่ยน ในงานพัฒนาที่ผมใฝ่ฝันผมยังรักแต่กับการการแย่งชิง หลายอย่าง ทุน โครงการ และความมี สายสัมพันธ์ ทำให้ผมหมดศรัทธา ในการทำงาน บวกรวมกับ สังคมไทย ไม่ได้ แยแส สนใจคนทำงานทางสังคม มากนัก เป็นสังคมคลั่งบุญ งมงายศาสนา แต่ไร้สติปัญญาการเชื่อมถึง ความเป็นมนุษย์กับมนุษย์ด้วยกัน พูดกันตรงๆ คือ คิดแค่ทำบุญไว้ให้ตัวเอง บุญจึงเป็นมโนภาพเชิงปัจเจก และ ไม่ใส่คนอื่น สังคม ทำให้ความศรัทธา แบบพุทธไทย วัด โออ่าอลังการเป็นดั่งราชวัง และชุมชน สังคม นั้นยากจน !!

ศาสนาจึง เป็นสารเสพติดบางอย่างในความคิดมนุษย์ มาแต่โบราณที่ทำให้คนเกรงกลัว และ ไม่กล้าตั้งคำถามต่อคำสอน ทั้งๆ มหาศาสดา พระพุทธเจ้า เน้นย้ำตลอด ว่าอย่าเชื่อ เพราะเป็นเรา คือสอนให้คนไตร่ตรอง คิด แยกแยะ แต่ที่เห็ฯกลับตรงกันข้าม เรางมงายและไร้สติ และหวาดกลัว กลัวตกนรก กลัวผลกรรมของตน และแก้กรรมด้วยการทำบุญ ทั้ง ๆ ศาสนาสอนให้เรา มีชีวิตอยู่บนโลกด้วยการไม่เบียดเบียน เข่นฆ่า อยู่บนโลกด้วยการเตตา เอื้ออารี และแบ่งปัน ต่อกัน

ความศรัทธา การสร้างความศรัทธา จึงถูกนำมาใช้ปฏิบัติการณ์ หลายอย่าง เพื่อหล่อหลอมให้คน อยู่ในกรอบ ในขอบเขต ในการโอวาท คำสั่ง ระเบียบ และเชื่อฟัง ในยุคโบราณ ที่ ศาสนจักรกับอาณาจักร หรือ ฝ่ายโลก ต่างแย่งชิงความเข้มแข็ง เหนือกว่า ก็ห้ำหั่นกัน แย่งชิงกัน จนเมื่อ รวบรวม ร่วมมือเกื้อหนุนกันได้ อย่าลืม ศาสนจักรก็ต้องการ ฝ่ายอาณาจักรในการปกป้อง คุ้มครอง การขยายอิทธิพล เผยแพร่ศาสนา นั่นคือ กำเนิดการล่าอาณานิคมฯ ในยุคหลัง

เมื่อวานเจอข่าวสงครามการปะทะกันระหว่าง อิสรเอล กับ ปาเลสไตน์  อิสรเอลเป็นชาวยิว ที่สหรัฐอพยพมาตั้งประเทศ หลังสงครามโลก ด้วยการอ้างสิทธิ์ในพระคัมภีร์เดิม ว่า ที่แห่งนี้ ครั้งหนึ่ง สมัยโน้นนนนน.... เคยเป็นที่ของชาวยิว ตั้งแต่นั้นมา ก็สู้รบกันมาตลอด

ความเกลียดชังจนต้องสู้รบของคน 2 กลุ่มนี้ มีรากลึกมาตั้งแต่สงครามครูเสด สงครามศาสนา  เมื่อพันปีก่อน รบกันเป็น 100 ปี คร่าชีวิต ผู้คนไปมากมายมหาศาล ในนามศาสนา หรือ ความศรัทธา !!! แต่ลึกๆ กว่านั้น ก็คือ แย่งดินแดน และ การมีอิทธิพล เหนือดินแดน ถ้าใครศึกษาย้อนหลังไปในประวัติศาสตร์ โลกมนุษย์ไม่เคยสงบสุข จริงจัง หรือ ยาวนาน ทั้งๆ ที่ หลักการของศาสนา ในเนื้อแท้ คือ สันติ คือความเมตตา ความสงบ และอยู่อย่างผาสุก แต่ปรากฏการณ์กลับตรงกันข้าม

โชคดีที่ผม ครั้งหนึ่งที่ทำงานปลูกฝังคน ผมไม่เคยสร้างสิ่งเหล่านี้ในหัวใจเด็กๆ คนหนุ่มสาว เคยมีน้องคนหนึ่ง สมัยเป็นนักศึกษา ก็มาคลุกคลีอยู่กับผม วันหนึ่งเมื่อเขาเติบโต มีความคิดความอ่าน ก็สงสัย และเข้ามาถามผม ว่า “ทำไม พี่ไนล์ ไม่ทำงานทางความคิดกับผม” ภาษาบางคนเรียกว่า “จัดตั้งความคิด”  ผมหัวเราะ และบอกว่า ผมเกลียดคนพวกนี้มาก และไม่คิดจะทำ หมายถึง ไม่อยากปลุกปั้นแนวคิด เหมือนการครอบงำความคิด ใครๆ เพราะนั่น คือ ชนวนไปสู่ ความรุนแรงได้เหมือนกัน เพราะคน เมื่อได้เชื่ออะไรแล้ว น้อยคนนักที่จะปลดล็อค ถอดสลักออกได้

หนังสือเล่มหนึ่ง ชื่อ “ขบถความคิด” คือ ผู้ไขกุญแจ พาผมออกมาจากดินแดน ใต้อาณัติความคิดคนอื่น และก็มีรุ่นพี่ ในแวดวงทำงาน ตอบโต้ความคิดผมว่า “คุณคิดว่า โลกใบนี้ใครบ้างไม่ครอบงำ ?”  จริงครับ ไปโรงเรียน นั่นนะตัวดี ครอบงำ ปลูกฝัง ความเป็นชาตินิยม ครูบางคนใส่แม้กระทั่งความคิดเหยียดคน เหยียดศาสนาอื่น โตมาไปรับราชการ ก็ถูกหล่อหลอม ด้วยวิธีคิด ต่างๆ ไปบวช ไปปฏิสัมพันธ์กับคนในสังคม ก็ล้วนแต่พยายามครอบงำเรา ทำให้เราเชื่อ ยึดมั่น ถือมั่น และ ไร้สติปัญญา !!

การมีชีวิตอยู่บนโลก ในทุกวัน เราต้องตรวจสาอบตัวเอง บ่อยๆ ว่า เราเชื่ออะไร จากใคร แบบไหน แค่ไหน เพื่อไม่ให้เรา เป็นเครื่องมือ นำไปสู่ความรุนแรง ที่มาจาก ความเชื่อความศรัทธา นี่แหละ....